Kategoriarkiv: resirkulering

berekraftig, emballasjefri, Forbruk, resirkulering, søppelfri, søppelreduksjon, zero waste

Vegen mot eit søppelfritt samfunn

Kommenter innlegget

Samfunnet vårt har blitt snudd på hovudet dei siste månadane, og vi har sett kor fort vi kan snu oss når det verkeleg gjeld. Denne erfaringa kan vi ta med oss vidare i vårt arbeid mot eit meir berekraftig samfunn. I podkasten Zero Waste Nation er det nettopp korleis vi kan bli eit meir berekraftig samfunn som er temaet. Bli inspirert og engasjert av Zero Waste Nations sine kunnskapsrike gjestar.

*Reklame for eigen podcast

6. juli blei podkasten Zero Waste Nation lansert. Gjennom sesongens 10 episodar vil gjestar med ulik tilnærming til berekraft dele sine tankar og ekspertise rundt deira ekspertfelt. Podkasten har no ute fire episodar, og det kjem ny episode kvar mandag. Her kjem ein kort gjennomgang av tema og gjestar:

Episode 1 – Paul Connett om korleis vi kan bevege oss mot eit søppelfritt samfunn

Om du ikkje kjenne til Paul Connett frå før er dette eit namn å merke seg. Paul Connett er ein av dei største namna innan Zero Waste-rørsla og har vore aktiv med aktivistarbeid sidan 60-tallet. Paul har vore, og er ein viktig aktør for Zero Waste-arbeidet som har blitt gjort spesielt i USA og Italia, men hans arbeid spenne vidt. Sjølv om han i år rundar 80 år, reise han framleis på sin årlege tur verda rundt, der han treffe aktivistar og miljøengasjerte aktørar frå heile verda. Han står også bak boka «Zero Waste Solution» der han steg-for-steg tek føre seg korleis vi som samfunn kan bli meir berekraftige.

I episoden tek han oss gjennom ulike utfordringar med dagens samfunn, og gjev deg gode argument for å styrke ditt engasjement for eit Zero Waste-samfunn. Han avsluttar episoden med å minne oss på viktigheita av å ha det morro i vårt arbeid med å fremje Zero Waste. Dette er ei viktig påminning for mange av oss, meg sjølv inkludert. Vi er her for eit maraton, ikkje for ein sprint, og då må vi halde ut i det lange løp.

https://www.buzzsprout.com/1167158/4426334-how-can-we-move-towards-a-waste-free-society.js?container_id=buzzsprout-player-4426334&player=small

2. Episode 2 – Jane Muncke, The Food Packaging Forum

Jane Muncke er toksikolog og direktør for organisasjonen The Food Packaging Forum, som gjer viktig arbeid med å formidle balansert og uavhengig forskning som angår emballasje og miljø. I forbindelse med koronapandemien har deira nettstad vore ein go-to-hub for informasjon, i ei tid der mange manglar god forskning å lene seg på. Episoden tek føre seg koronapandemien og emballasje. Jane avlivar nokre myter om hygiene og forbruksartiklar, og argumentera for at den auka bruken av for eksempel matemballasje, er eit resultat av plast og emballasjebransjens utnytting av folks frykt for å bli sjuke, heller enn at desse emballasjane nødvendigvis bidrar til auka tryggleik mot covid-19.

https://www.buzzsprout.com/1167158/4489739-the-pandemic-and-food-packaging.js?container_id=buzzsprout-player-4489739&player=small

Episode 3 – Anne Bildrup, Sustianaware

Anne Bildrup oppfordra tekstilbransjen til å adressere elefanten i rommet og ta berekraft på alvor. Anne er gründeren bak Sustainaware, og jobbar med å bringe berekraft inn i tekstilbransjen. Ho har jobba med store aktørar som Five Units, BTX Group og JBS Textile Group, for å nemne nokon.

I episoden snakka Anne om korleis tekstilbransjen kan ha ein sirkulær tilnærming til tekstil. Ho legg ikkje skjul på at det er ein lang veg å gå for å få bransjen i ein meir berekraftig retning, og viktigheita av å vere transparent.

https://www.buzzsprout.com/1167158/4490234-a-circular-approach-to-textiles.js?container_id=buzzsprout-player-4490234&player=small

Episode 4 – Finian Makepeace, Kiss the Ground

Finian Makepeace er ekspert på jord og kompost, og er ein av grunnleggarane av organisasjonen Kiss the Soil, som jobbar med å fremje regenerativt jordbruk. Eg kom over arbeidet deira gjennom boka med same namn, som eg absolutt anbefala. Kiss the Ground har satt seg mål om hjelpe 5000 bønder og 25,000 leiarar med å legge om til regenerativt jordbruk. Dersom dette er noko du ynskjer å lære meir om kan du lese om det her.

Episoden handla om kor viktig næringsrik jord er, kva vi kan gjere i det store bilde og kva vi kan gjere som individ for å bli eit meir berekraftig samfunn. I Norge blir dessverre alt for lite av vårt komposterbart avfall kompostert, noko som er svært uheldig for miljøet og gjer at vi tape den viktige resursen som kompostjord faktisk er.

https://www.buzzsprout.com/1167158/4704098-why-a-zero-waste-society-needs-composting.js?container_id=buzzsprout-player-4704098&player=small

Svolten på meir?

https://www.buzzsprout.com/1167158.js?container_id=buzzsprout-large-player-1167158&player=large

Ny episode kvar torsdag, og du finn podcasten der du lastar ned dine favorittpodcastar eller direkte frå nettstaden. Har du innspel til tema eller gjesta du vil anbefale, send ein mail til post@gronarekvardag.no

Alt godt,
Kristine Ullaland

Toppfoto: Nicholas Bartos

emballasjefri, gjenbruk, Inspirasjon, resirkulering, søppelfri, zero waste

Zero Waste-mobil

Kommenter innlegget

Vi skiftar i snitt telefon kvart andre år, og held vi fram dette tempoet vil vi i løp av ei livstid  hatt minst 29 telefonar. Berre i 2018 vart det på verdsbasis seld over 1,5 milliardar smarttelefonar, men kva skjer med dei gamle mobilane, og korleis velje mobil når ein verdset verdiane bak Zero Waste? Med auke merksemd rundt berekraft, får eg jamleg spørsmål om korleis ein kan velje ein berekraftig mobiltelefon. Sjå Grønare kvardag sine tips for korleis ein kan velje ein telefon i tråd med dine verdiar.

Kva er problemet?

Avfall beståande av gamle mobilar, PC-ar og anna elektronisk utsyr er i følgje ein artikkel frå The Telegraph (2017), verdas raskast veksande avfallsproblem, og dessverre blir lite av dette avfallet resirkulert. I tillegg til dette inneheld våre gamle telefonar edelt metall som gull, sølv og grunnstoff som kobolt. Dette er svært krevjande å utvinne og ikkje ein fornybar resurs. I følgje same artikkel frå The Telegraph var det i 2017 fleire mobilabonnement og øyretelefonar (7.7 milliardar) globalt enn det var menneskjer, som då låg på 7,4 milliardar (i dag er vi på 7,7).  Det har vore fleire mediesaker og dokumentarar der ein viser til farlege arbeidsforhold for dei som jobbar med å utvinne desse resursane, og bruk av barnearbeid, som klippet her frå Sky News.

 

Korleis forbetre mobilen du har frå før?

Det mest miljøvennlege er stort sett det du har frå før. Tenk over kva som gjer at du ynskjer ein ny mobil. Er mobilen din begynt å bli treig? Då kan det vere på tide med ein reformatering. Ta sikkerheitskopiering av alle filene dine og gå inn på innstillingane på mobilen. Der finn du informasjon om korleis du kan reformatere telefonen. Då tilbakestille du den til fabrikkinnstillingane og for gjort ein ordentleg opprydjing i unødvendig data som fyller opp telefonen og gjer den treig og kranglevoren. Sjå veiledning om du treng ytterlegare hjelp. Om du skulle finne på å selje telefonen eller levere den inn til resirkulering, er dette noko du også må gjere.

Reperasjon av mobil

Oppsøk utsalsstaden der mobilen blei kjøpt ny, enten dette er på nett eller over disk, og høyr om skaden kan reparerast der. Det finnast også informasjon på nettet om korleis ein kan gjere det sjølv, blant anna på Ifix der du kan søke opp din modell. Merk at dersom du, eller noko du kjenner begynner å skru på mobilen vil det vere svært vanskeleg å få noko att på reklamasjon dersom det framleis er under 5 år. Det er også på eige ansvar. Eg vil oppfordre deg til å oppsøke fagkyndige, men dersom du ynskjer å prøve deg sjølv er det mykje god informasjon på ifix og tilsvarande nettstader.

Ingen håp for den gamle mobilen? Vel ein mobil som passar dine behov.

Først tenk over kva behov du har når du skal bestemme deg for ein ny telefon. Det er lett å la seg blende av det siste nye, men det er ikkje nødvendigvis det som gjer ein telefon super for deg. For eksempel er eg veldig glad i høyre på musikk, og har gode øyretelefonar. Då eg i 2017 fann ein brukt LG G5, som også var ein modultelefon der eg kunne bygge på med ein forsterkar, var valet enkelt. I fjor då telefonen var over 5 veker til reperasjon, og seljaren byrja å spørje meg om eg ikkje skulle finne meg ein ny telefon, vart eg utruleg letta etter å ha gjort litt research etter ein mogeleg arvtakar – det var ingen ting som passa mine behov betre enn det eg hadde frå før.

aaron-burden-xG8IQMqMITM-unsplash
Foto: Aaron Burden

Slik går du fram

Finn ut kva som er dei viktigaste punkta for deg, og skriv det gjerne ned på PC-en, mobilen eller dra fram fyllepennen. Ranger dei ulike punkta. For eksempel kan eit godt kamera vere viktig på ein 8 av 10, medan god lyd kan vere ein 5 av 10 – som vil vere «nice to have» og ikkje ein «must have». Det er litt som å lage seg ei handleliste når du skal handle mat, og kjølnar deg i «heite situasjonar» der ein lett blir revet med og fort kan ende opp med ein mobil «som passar alle», og som gjerne er dobbelt so dyr som det du hadde budsjettert for.

Slik kjøper du telefon brukt

Det kjem stadig nye tenester og løysingar som gjer det lettare for oss som kundar å velje i tråd med våre verdiar. Selskap som Grønnmobil.no og Greenphone.no er slike bedrifter. Dei vidaresel brukte telefonar. Greenphone sel mobilar rangert frå A-C avhengig av slitasje og tilbyr opp til to års garanti for mobilane. Merk at garanti og reklamasjonsrett ikkje er det same, og at ein har fem års reklamasjonsrett for alle mobilar. Sidan dette er vidaresal er eg usikker på korleis dette blir, men har sendt førespurnad om dette for å få meir informasjon. Grønnmobil.no tilbyr pant for din gamle telefon. Dei er i følgje seg sjølv «Norges leiande og mest erfarne aktør innan gjenvinning av mobiltelefon og nettbrett». Du kan lese meir deira pantesystem her.

Slik kjøper du brukt frå privatpersonar

Det er lett å kjøpe mobil brukt, men mange slurvar med å be om kvitteringa seljaren fekk då vara vart kjøpt. Utan kvitteringa er det vanskeleg å få att på reklamasjon dersom noko skulle skje. Lure du på å kjøpe ein telefon der seljaren ikkje har kvittering, då vil eg anbefale deg å velje ein anna telefon. Møt helst kjøparen i person, slik at du kan sjå på varen før du betalar. På den måten veit du at alt er som det skal. Få gjerne kjøpar til å skrive ei kvittering til deg, slik at du kan vise til at du er den rettmessige eigar ved rapportering av skade eller liknande. Du kan finne brukte telefonar på for eksempel kjøp og sal-grupper på Facebook eller på Finn.no. Dersom du ikkje finn telefonen du ser etter, kan du sette opp varling på for eksempel Finn.no. Då får du melding når telefonen kjem for sal. Når du kjøper brukt slepp du også unødvendig emballasje.

kay-kesmanRToPU-unsplash.jpg
Du vil mest truleg bli overraska over utvalet telefonar du finn på bruktmarknaden. Foto: Kay

Miljøvennlege deksel

Dersom du ser etter ei løysing som kan beskytte mobilen din for slag og skraper, kan Pelacase tilby deksel som du kan sende tilbake den gongen du ikkje lenger treng det, slik at dei kan bruke dei på ny i nyte produkt. Desse deksla er laga av avfall frå linfrø, og sjølv om produktet per dags dato også består av 55% råvarer frå ikkje-fornybare kjelder, er målet at heile dekselet skal kunne bli laga av fornybare kjelder og kunne gå tilbake til jorda eller tilbake til produksjonssirkelen. Alternative deksel kan vere deksel laga av kork ( Nb deler består av plast) eller bambus, dersom du ynskjer noko som i stor grad består av reine naturmaterial. Dessverre desse deksla i liten grad tilgjengeleg for «eldre» telefonar. For eldre telefonar er eit godt alternativ å kjøpe brukt deksel – då brukar ein noko som allereie er i produksjonssirkelen og gjev det eit ekstra liv.

Oppsummering:

  1. Ta vare på mobilen du allereie har slik at den vare so lenge som mogeleg (formater og reparer).
  2. Når du ikkje lenger brukar telefonen – lever den inn til aktørar som GrønnMobil.no, slik at dei kan få den tilbake til loopen.
  3. Når du skal kjøpe ny telefon – lag ei handleliste over kva eigenskapar mobilen bør ha FØR du bestemmer deg for kva mobil du skal kjøpe. På same måte som å unngå å gå på butikken svolten, utan handleliste, held dette forarbeidet deg fokusert på kva du treng og ikkje på kva som er den siste hypen.
  4. Finn ein mobil som passar dine behov og søk den opp gjennom privat eller organisert mobilbruktmarknad – hugs å få med den originale kvitteringa for kjøp dersom mobilen er under fem år.
  5. Vel deksel som kan gå tilbake til produksjonssirkelen eller tilbake til jorda, som eksempelvis PelaCase som du kan sende tilbake til butikken når den ikkje lenger kan brukast. Då blir den til ny råvare i nye produkt.

Passa ingen av forslaga over?

Dersom ingen av forslaga over passa deg og du kjøper ein ny telefon, vel ein du kan ha so lenge som råd og invester i eit godt deksel og skjermbeskyttar. Det kan av og til følast som eit nederlag når ein ikkje finn det ein leitar etter, men hugs at du gjer andre ting i kvardagen som er i tråd med verdiane dine.

Forslag til vidare lesing

Framtiden i Våre Hender har ei fin sak om retningslinjer på etikk og miljø hos Apple, Samsung og Fairphone. Saka er riktig nok frå 2015 og fleire av rangeringane kan vere endra. Likevel kan artikkelen gje deg litt grunnlag for vidare research om du ynskjer å gå lengre i djupna. Del gjerne om du finn noko spennande!

Om Grønare kvardag

Grønare kvardag inneheld ikkje sponsa eller betalte innlegg og er støtta av lesarane gjennom Patreon. Denne posten er laga med støtte frå Patreon-støttarane; Astrid, Ida, Kristin, Kristoffer, Mari, Martin, Rakel, Siri K., Siri L., Synnøve og Therese. Takk for dykkar bidrag! Dykkar bidrag gjer det mogeleg for Grønare kvardag å vekse. Støtt Grønare kvardag på Patreon du også – meld deg på her.

Ynskjer du meir informasjon om korleis din arbeidsplass kan redusere avfall, eller ynskjer de hjelp til å utvikle ein Zero Waste-strategi? Ta kontakt med Zero Waste Norge. For foredrag om sirkulærøkonomi eller Zero Waste – book her.

Toppfoto: Robin Worrall

dokumentar, emballasjefri, gjennbruk, Inspirasjon, kortreist mat, null søppel, resirkulering, søppelfri, søppelreduksjon, zero waste

Fem grøne TV-tips

2 kommentarar

Føler du at du kastar vekk alt for mykje tid på å sjå film og TV-seriar? Ikkje har dårleg samvit. Film og tv-seriar er eit av vår tids viktigaste kulturutrykk og kan tilby ein sentral innsikt i dei ynskjer, idear og ideal som er i samfunnet. Sjå Grønare kvardag sine tips til filmar og seriar, og bli utfordra til nye tankar rundt klima, miljø og samfunn.

Filmfortellingane har overtatt mange av dei klassiske mytenes funksjonar, som nettopp var å gje oss ein felles grunn for å forstå og tolke verda vi lev i. Sett i eit miljøperspektiv; Kva utfordringar står vi ovanfor? Kva er verdifult for oss? Kva vegar kan vi (og bør vi) velje? Og kva framtid ynskjer vi?

Battlestar Galactica (IMdb)
Tv-serie frå 2004-2009

Battlestar Galactica stiller spørsmål til om vi bør finne ei løysing på klimautfordringane vi står ovanfor, eller om vi heller bør fokusere på å finne andre planetar vi kan leve på. Dette høyres svært science fiction ut men det er folk som jobbar med dette. Den 22. desember, 2015 kunne grunnleggaren av Tesla, Paypal og romfartsselskapet SpaceX, Elon Musk, melde at dei har fått til å lande ein rakett ved hjelp av rakettens eigen motorkraft. I følge Musk er dette det første skritt på vegen mot kolonisering av Mars.

I TV-serien Battlestar Galactica er koloniar i verdsrommet blitt kvardagsleg og menneska er godt etablerte. Jorda er uleveleg og menneska er på jakt etter ein ny planet å busette seg på. TV-serien er relevant som aldri før, og tek føre seg ulike utfordringar vi står ovanfor i dagens samfunn i tillegg til klima. Serien belyser til dømes utfordring med og behovet med å definere eit «oss» og «dei», filosofiske tankar rundt utvikling av kunstig intelligens og komplekse relasjonar blant menneskjer under særs prøva situasjonar.

Bør vi fokusere på å redde jorda eller bør vi heller fokusere på å bygge ein battlestar?

The Truman Show (IMdb)
Spelefilm frå 1998

I følgje Kirkegaards tenking blir vi frå tidleg alder vant med at andre tar avgjersler for oss, slik at vi sjølv ikkje treng å ta stilling til vanskelege val. Både dei arva eigenskapane og det miljøet og samfunnet vi er ein del av, blir i stor grad regna som dei faktorane som bestemmer verdiar og val. Vi oppføre oss slik det blir forventa at ein oppfører seg i miljøet og samfunnet vi er ein del av. Truman sitt liv er eit realityshow, alt er arrangert, og han veit ikkje sjølv.

Filmen tar for seg det grunnleggande filosofiske spørsmålet; Korleis kan eg stole på at den verda eg har rundt meg, er verkeleg og ikkje ei kulisse? Mange av miljøutfordringane vi står ovanfor er ikkje synlege for oss med mindre vi aktivt oppsøker dei. Bli inspirert av Truman til å utfordre deg sjølv til å søke etter løysingar og gode tilnærmingar til dine hjartesaker.

Avatar (IMdb)
Spelefilm frå 2009

We’re here, we’re big, we’ve got the guns, we’ve got the technology, we’ve got the brains, we therefore are entitled to every damn thing on this planet.

Alt kan kjøpast for pengar og kapitalismen rår. I likskap med aktuelle saker vi har i Norge i dag, som til dømes sjødeponiet i Førdefjorden, er naturen trua av menneska i Avatar. Filmen er estetisk laga med vakker natur, og sjølv om filmen ikkje viser til harde fakta, er bodskapen klart. Vi må ta vare på naturen.

Filmen stiller spørsmål til kva kunnskap vi har i ryggen når vi gjer store og komplekse inngrep i naturen. Det er lett å vifte med peikefingeren mot industrien, men som konsumentar må vi minne oss på at vi og er med på å skape ein etterspørsel. Kva rolle har vi sjølv i dette?

Filmen er inspirert av den tida Amerika blei invadert og fråteke frå dei innfødde.

Nausicaä (IMdb)
Spelefilm frå 1984

2016 byrja med giftlokk over Bergen by. Det består av svevestøv, nitrogendioksid og svoveldioksid. Det er ikkje første gong og Norge er tidlegare dømt for dårleg luftkvalitet av EFTA-domstolen. I Kina er ansiktsmasker so vanleg at dei no er å sjå på catwalken. Er dette noko vi må bli vande med?

I filmen Nausicaä blir vi ført til framtida der verda er øydelagd av menneskja og det er berre små lommer med menneskjer som har overlevd. Ein av desse er prinsessa Nausicaä  som bur i vindens dal. I staden for å prøve å øydelegge den giftige jungelen som gjer det umogleg for menneskja å puste utan masker, prøver ho å forstå den.

Screen-Shot-2013-04-27-at-12.03.11-PM.png

Om du får meirsmak, sjekk også ut Prinsesse Mononoke (1997).

Trashed (IMdb)
Dokumentar frå 2012

Forbruket vårt har aldri vore større, og med eit høgt konsum kjem store mengder avfall. Trashed tek føre seg den store søppelproblematikken i dagens samfunn, og utfordringar det medføre, som til dømes i form av svært høge verdiar kunstige kjemikaliar både i jord, menneske og dyr.

Denne britiske dokumentaren er  eit godt stykke forskningsjournalistikk som ser problemet frå fleire sider. Sjølv om utviklinga er dyster, viser dokumentaren til sterke positive krefter i grasrotbevegelsen. Som den kjende antropologen Margaret Mead sa det; Never doubt that a small group of thoughtful, committed citizens can change the world; indeed, it’s the only thing that ever has. Alt vi gjer i vår kvadag, små eller store ting er med på å støtte opp om, eller bryte ned etablerte rammer i samfunnet vi lev i. Bruk forbrukarmakta di og sei di meining.

emballasjefri, emballasjefri mat, Kompost, kortreist mat, Makkompost, null søppel, resirkulering, søppelreduksjon, zero waste

Zero Waste kjøkken

2 kommentarar

Visste du at du både kan få romsleg plass på kjøkkenet, gode råvarer og spare lommeboka? Sjå Grønare kvardag’s tips og transformer kjøkkenet ditt om til eit søppelfritt kjøkken.

Mange blir forundra når dei høyrer om Zero Waste og tenker at dette må ta alt for mykje tid, og i likskap med andre livsstilsendringar tek det sjølvsagt tid å legge om vaner. Det blir litt som når ein flyttar til ein ny stad og på nytt må finne ein god matbutikk ein likar, eit treningssenter, sitt favoritt bibliotek og plassen med dei beste drinkane. Slik er det også når ein skal oppdage sin eigen heimstad på ny med ein visjon om ein søppelfri kvardag. Bruk kreativiteten og tenk nytt, inkluder vener og familie og finn gode vaner som passar for dykkar livsstil og behov.

Den lettaste endringa du kan gjere for å minske søppel er å tenke nye over kva  du tek med seg inn i heimen. Vi treng ofte mindre en det vi trur og det dei kommersielle makter fortel oss at vi treng.

Planlegg måltida for den kommande veka

Då far min var born hadde dei faste måltid alle dagar i veka, og dei fleste i bygda hadde den same rutinen, ettersom dette var styrt av årstida og kva ein fekk tak i i butikken. I dag handlar vi mykje på impuls, og vi veit gjerne ikkje kva vi skal ha til middag før vi står i butikken. Impulsive innkjøp fører fort til svinn. Den lettaste måten å endre dette på er å lage ein vekeplan for måltida. Fleire matbloggar som til dømes Veganmisjonen tilbyr ferdige vekemenyar. Matkjedene byrjar no også å henge seg på trendane med middagsplanlegging, då det sjølvsagt og er av deira interesse at vi som forbrukarar er meir føreseieleg. Ironisk nok kan ein hevde at vårt handlemønster til dels er eit resultat av det einsidige fokuset matvarekjedene har køyrt på pris, i staden for til dømes kvalitet. Rema 1000 tilbyr ein middagsapp der du enkelt kan planlegge måltida dine. Mindre matsvinn sparar både lommeboka di og søppelspannet.

Du kan og lage dine eigne vekeplaner og sjonglere dine favorittrettar.

8477474033_d9a783bc84_h
Gode system gjer det lett å halde oversikten over kva ein har. Foto: Bryan Lee
Eliminer unødige gjenstandar frå kjøkkenet

Kva treng du eigentleg på kjøkkenet? Mange ender opp med fulle hyller av ting ein eigentleg ikkje treng. Gå igjennom skuffer og skap og fjern dublettar og ting du ikkje brukar. Doner vekk tinga til ein samfunnsgagnleg organisasjon som Fretex. Kanskje noko kan seljast på Finn.no, eller kanskje nokon naboar eller familiemedlemmar har bruk for det. Ver streng med kva du tek inn i kjøkkenet, og lag eit system som gjer at det er lett å sjå kva du har i skuffer og skap. Tenk fleirbruk rundt tinga du har.

Det kan høyres litt rart ut men noko av det mest tilfredstillande ved Zero Waste-livsstilen er for mange nettopp det å finne ut korleis ein kan minke eigendelar. Sjølv om det i utgangspunktet kan vere litt vanskeleg å gje i frå seg ting, er det mykje meir verdifult å kunne bruke kjøkkenet lett og effektivt. Mindre ting fører ofte også til mindre tid til oppvask og rydding.

Bytt ut eingongsprodukt med fleirgongsprodukt

Plast bør ein unngå i den grad ein kan. Det kan berre resirkulerast nokre få gonger før det blir permanent avfall. Det plastmjukgjerande stoffet DINP som brukast i Norge er kontroversielt. Danske myndigheiter er klare i si tale om at ftalatet DINP, i likskap med sin forgjengar DEHP, er hormonforstyrrande. Kjøper du bakepapir utan svanemerke er det godt mogleg at det inneheld fluor. Dette blir brukt for å unngå at feittet festar seg til papiret. Fluor blir i likskap med DINP knytt til hormonforstyrringar, samt nedsett sædproduksjon. Sjå forbrukerrådet sin hormonsjekk for rettleiing.

10292821883_8f8ac3465e_z
Bruk smør eller olje i staden for bakepapir. Foto: Yelp Inc.

Smør eller olje egna seg godt til å smøre former med for å unngå at mat sett seg fast. Du kan eventuelt investere i ei silikonmatte. I staden for plastfilm og aluminiumsfolie kan ein bruke boksar eller bivokspapir (sjå oppskrift). I staden for tørkepapir kan ein bruke kjøkkenhandkle eller sy eigne kjøkkenhandkle på rull. Det same gjeld for papirserviettar. Bytt dei ut med noko i ty. Sjølv eingongsprodukt som serviettar er billige, blir mange bekkar små ein stor å. Det er økonomisk å heller tenke gjenbruk.

Sjå på kjøkkenet ditt som din eigen vesle butikk

For nokre år sidan møtte eg ein matantropolog. For han var det å studere korleis folk laga mat noko av det mest spennande han kunne tenke seg. Der eg såg curry og raspeballa, såg han kulturarv, tradisjon og samspel mellom menneskjer. Det tok meg nokre år før eg forstod kva han eigentleg snakka om.

Det er lettvint å kjøpe prosesserte varer der jobben er gjort for oss, men dette går på bekostning av vår personlege tilknyting til matlaging. Vi mistar kunnskap og erfaring vi har nedarva frå familie og vener i generasjonar og det gjer oss også svært avhengig av produsentane. Vi ender opp med lite kunnskap om kva ingrediensar som er naudsynte for å lage dei ulike varene, noko som både gjer det vanskeleg å stille spørsmål ved innhaldslista til matvarene vi kjøper. I ein hektisk kvardag er det heller ikkje alltid ein har overskot til å saumfare innhaldslistene til alle produkta ein ynskjer å kjøpe. Stussa du også over at du først fant ut at det var sukker i ketsjupen då dei først fekk ein sukkerfri variant? Det enkle er ofte det beste. Gjer det sjølv.

Sjå på kjøkkenet ditt som din eigen vesle butikk. Det er overraskande mykje du enkelt kan lage sjølv. Og det gjeld ikkje berre mat. Få ingrediensar som natron, krystallsoda, kokosolje og kaustisk soda kan til og med halde deg med alle hygieneprodukta du treng.

Utfordr deg sjølv til å prøve å lage ting frå grunnen av. Spør familie og vener om råd. Kanskje de til og med kan inspirere kvarandre?

4072623022_81f39be720_z
Heimelaga sitronost. Foto: Chiot’s Run
Sylting, safting, forvelling, hermetisering, tørking og fermentering

Er du tilhengar av kortreist, emballasjefri mat? Då er du avhengig av å kjøpe sesongbetonte varer. Konservering av gode råvarer er i vinden som aldri før, og det er både mykje kurs og informasjon på nettet. Kanskje har du har ein slektning eller venn som meir en gjerne deler av sin kunnskap? Det er også få ting som smakar so godt som til dømes heimelaga hermetiserte pærer eller heimelaga leverpostei på nybaka brød.

Tips til bloggar: Fermentering,  Sylting, safting og konservering 

Kutt emballasjen

Sesongens frukt og grønt er lett å få tak i emballasjefritt i konvensjonelle butikkar, men om du ynskjer kjøtt og fisk må du til din lokale slaktar, fiskeforhandlar eller kolonial (Bergen). Kjøp kjøtt og fisk frå og frys ned i porsjonar slik at du enkelt kan ta opp det du treng etter kvart. Dersom du kjøper i større kvantum en det du et for veka, treng du berre å supplere med friske grønsaker dei neste vekene. Mindre tid på butikken, og meir tid til det du vil bruke den til. Samtidig sparar du miljøet for unødig søppel, resirkulering og traving fram og tilbake til bosspannet. Sjå Grønare kvardag si liste over emballasjefrie matvarer i Bergen.

Resirkuler

Finn ut kva din kommune resirkulera og lag eit enkelt sorteringssystem på kjøkkenet som gjer det enkelt å resirkulere. Hugs at sorteringssystemet vil endre seg etter kvar som du legg om til ein søppelfri livsstil, det kan difor vere lurt å lage eit fleksibelt sorteringssystem. Du vil fort sjå at det ikkje lenger er bruk for den vanlege bossbøtta. Det er også mogleg å sende søppelet til TerraCycle som nyttar søppelet til å lage nye ting. Brukar de eingongsty eller plasthanskar på jobben? Kanskje de kan resirkulere dette gjennom TerraCycle?

Komposter
Grønare kvardag november 214.JPG
Få kompostmakken til å lage næringsrik jord av matavfallet ditt. Foto: Kristine Ullaland

For å finne ut korleis ein kan redusere mengda søppel ein generera i løp av ein dag, må ein først sjå kva ein faktisk har i søppla. Mange vil bli overraska over kor mykje av dette som faktisk er nedbrytbart materiale. I motsetning til andre lister relatert til avfall, toppar vi forbrukarane lista med 231 000 tonn matsvinn i 2013, samanlikna med 68 000 tonn matsvinn i butikkledda, 2000 tonn matsvinn i grossistledda og 60 000 tonn i matindustrien.

I Bergen tilbyr ikkje renovasjonsverket kompost, og gjev difor støtte til etablering av kompost med intill 1000 kr. For folk i små leilegheiter i byen kan det vere umogleg å starte ein varmkompost eller ein kaldkompost, enten på grunn av manglande hage eller på grunn av skadedyr. Makkompost eller den Japanske fermenteringskomposten, Bokashi er gode luktfrie alternativ. Bokashikomposten kan du ha rett under vasken og består av ein lufttett behaldar der ein tilsett melkesyrebakteriar eller EM1. Makkompost er også luktfritt og det anbefalast at ein startar med 1000 makk for ein vanleg husstand. Jord frå Makkompost, ogso kalla det svarte gullet, er så næringsrik at fleire statar i USA har merka det som gjødsel. Makken må vere inne når det er minusgrader, og jobbar best rundt 20 grader og oppover. Hugs, næringsrik jord gjev næringsrike plantar.

Dersom du har spørsmål send gjerne ein mail til post@gronarekvardag.no.

Lukke til!

Toppfoto: Miss Yas

Bokashi, Kompost, Makkompost, Oppskrift, resirkulering, Søppelfritt

Makkompost

8 kommentarar

Kvar fjerde pose med mat vi kjøper, hamna i søppelet. Kva med å kaste det i komposten i staden? Kompost frå makk har fått ord på seg for å vere svart gull, dette på grunn av den høge næringsverdien i jorda dei etterlet seg. Jord frå markkompost er så næringsrik, at nokre statar i USA har merka det som gjødsel. På trass av dette, kan du faktisk bruke komposten til å plante i, utan å blande inn anna jord.

Vi har lenge vore uvisse om at mykje at jorda vi kjøper er utvunne frå myrer. I tillegg til at denne jorda er næringslaus og krev mykje gjødsling, fører fjerning av myra til auka utslepp av CO2. Myra er eit viktig karbonlager, og når torva gravast ut, blir karbonet i form av klimagassen CO2 frigjort. Nokre typar jord inneheld opp til 100% torv, sjølv om det står jord på emballasjen (sjå oversikt over ulike produkt her). Kva med å lage din eigen kompost i staden?

Om du ikkje har anledning til å ha ein tradisjonell kompost i hagen eller bakgården, er makkompost eit godt alternativ. Den er luktfri og lett å lage sjølv. Komposten er fin å ha inne, enten i leiligheta eller i vaskekjellaren.

Du treng:

2 behaldarar med same størrelse på karmen, som kan stå oppi kvarandre (eks. bøtter, oppbevaringsboksar, isboksar).

Drill, eventuelt spikar og hammar til å lage hol med

Papir og papp

Jord

Makk

Korleis gå fram:

Makkompost

Vel to behaldarar som kan stå oppi kvarandre. Desse på bilete er kjøpt på Clas Ohlson for 55 kr stykket, pluss 29 for lokket. Det er viktig at du vel ein behaldar som er lystett for at makken skal trivast. Det er ikkje utenkeleg at du allereie har noko heime du kan bruke. Du kan og spør den lokale bakaren til dømes, om du kan få nokre bøtter frå dei.Mange matprodusentar får basisvarene levert i store bøtter som fungera fint til å bruke til makkfarm.

Det viktigaste er at du vel ein behaldar som har ein kant slik som denne på bilete, som gjer at det er litt luft mellom behaldarane. Om behaldaren du vel ikkje har det, kan du legge noko i botnen slik at det blir plass til overflødig veske, også kjent som makk-te.

Lag hol til drenering og ventilasjon

Drill hol i toppbehaldaren til drenering. Ca eit hol per 2 cm. Om du har ein veldig tynn drill, kan du lage fleire hol. Om du drillen er meir en 3,5 mm, kan du vurdere om du vil ha færre hol. Det viktigaste er at overflødig veske kjem igjennom.

Drill hol rundt toppen av den øvste behaldaren. Desse hola tilføre luft til makkomposten. Jo fleire hol, jo betre. Dersom makken ikkje er fornøgd med komposten, vil den rømme uansett. Å la vere å lage nok luftehol for å unngå dette, kan virke mot sin hensikt. God lufting er viktig for ein sunn kompost.

Lag base til makken
3606251960_6fa71943d4_z
Foto: Kisforkate

Klipp opp pappbitar og papir i små remser og legg det i vatn i ca. 15 min. Det kan med fordel ligge lenger. Om du har eggekartongar og tomme toalettpapir-hylser er desse kjempebra å bruke, og makken ser ut til å like desse betre en vanleg papp.

Klipp ut ein pappbit som dekker botnen av toppbehaldaren. Du kan eventuelt bruke ei heil halv avis og klippe den til. Legg den i vatn for ca. 15 min. Klem so ut vatnet frå pappen og papiret og legg dekk bunnen av toppkassa med det utklipte biten av papp eller papir. Den skal dekke heile botnen.

Legg so over strimlene med papp og papir.

Bland inn jord, slik at det er 50/50 jord og papir/ papp.

Tøm makken i behaldaren og legg i matrestar. Det er ulike meiningar om kva som er mest effektivt. Nokon grev matrestane ned i behaldaren, medan andre legg det i ein haug på toppen eller fordelar det utover på toppen. Eg pleier å gjere det sistnemnte, fordi det gjev meg lett oversikt over kor mykje makken et og kor aktive dei er, utan å forstyrre dei for mykje.

DSC_0911

Fukt ei avis og bruk den som lokk over makken. Den hjelp komposten å halde på fuktigheta og gjer det mørkt slik at makken kan arbeide i ro. Makken likar ikkje lys og vil ikkje vere særlig aktive dersom du ikkje har noko å dekke over med. Du kan eventuelt ha noko mørkt over toppen av behaldaren om du føretrekk dette.

Som lokk over sjølve behaldaren kan du bruke lokket som føljer med behaldaren. Hugs å også lag luftehol på lokket om det er tett. Du kan eventuelt bruke ein papirpose eller eit handkle som lokk.

Mat for makken

Makken er som oss, og trivast best med eit variert kosthold. Den er mest effektiv når maten er i små betar, så dess mindre du kuttar opp maten du skal kompostere, dess raskare vil makken ete det.

Det er viktig å ikkje gje makken meir mat en den klarer å ete. Då vil maten begynne å rotne. Dette skapar det varme, og kan i verste fall drepe makken. Dersom du har ein stor makkfarm, vil bestanden tole meir en om du har ein liten bestand. Eg har ca. 1400 makk og dei variera inntak etter temperatur og sjølvsagt kor godt dei likar maten. Komposteringa skjer betrakteleg raskare om ein brukar ei smoothiemaskin eller liknande for å kutte opp maten.

Mange vel å lagre restemat i ein behaldar i kjøpeskapet eller frysen, for so å mate dei ein gong i veka. Du kan eventuelt mate dei annakvar dag, men følg med på at dei et opp det du gjev dei, før du fyller på med meir mat.

Spesielt i starten er det veldig viktig å ikkje fore makken med sitrusfrukt eller noko frå løkfamilien i makkfarmen. Desse irritera huda til makken og er med på å forsure komposten. Dersom makken ikkje er nøgd vil dei forlate komposten.

DSC_0926

LIKAR
MISLIKAR
Det meste av frukt og grønt Sitrusfrukt, syrleg frukt
Avfall frå juicemaskin Sterkt krydra mat, løk, kvitløk
Kokt mat Kjøtt og mjølkeprodukt
Te og te-posar (minus syntetiske teposar). Fjern stiften i posen. Kaffigrut Brød, pasta og prosesserte kveiteprodukt
Knust eggeskal skal hjelpe makken å formeire seg Glinsande papir
Hår, avfall frå støvsugar, serviettar og papirtørkle, eggekartongar, toalettrull-hylser, papir Fett og olje
Fuktig papir og papp i bitar/ strimler
Kjemikaliefritt hageavfall (viktig å ikkje ta for mykje av gangen. Gras skapar varme og kan lage dårleg stemning i markkomposten.
Sagflis og oske
Kvar får du kompostmakk?

Den mest effektive kompostmakken vi har i Norge heiter tigermark. Den er likevell ikkje den mest vanlege, sidan den er sensitiv for temperaturendring. Dei fleste som driv med makkompost i Norge har stort sett kjøpt desse på sportsbutikkar som driv med fiske. Eg bestillte mine gjennom G-Sport ved Bergen Bystasjon. Den er ikkje like effektiv, men er meir harfør. Dei kostar ca 1 kr stykket. Dei fleste sporstbutikkar kan bestille makk, ta kontakt med din lokale forhandlar.

Du kan og grave makk sjølv. Den makken du er ute etter er den som lev i hestemøkk eller i kaldkompost. Dersom du har tilgang til dette kan du grave opp makk sjølv. Ny makk vil komme av seg sjølv til kaldkomposten.

Dersom du startar komposten no i sommar og har anledning til å ha komposten ute, vil sansynlegvis bestanden auke relativt fort. Det er viktig å hugse på å plassere komposten i le for sola slik at dei ikkje blir kokt. God temperatur gjev godt arbeidstempo. Makken er ekstra aktiv i sommartempratur.

Kvar du vel å plassere komposten i leiligheta di er opp til deg. Så lenge dei ikkje står nær ein lufttørkar er dei relativt nøgde.

Makk-te
5650455438_b51b01a77d_z
Foto: Farourflora

Safta som ender opp i den nederste behaldaren er kjent som makk-te og er kjempegod gjødsel. Om du synst du får for lite makk-te, kan du helle vatn over komposten din. Vatnet vil renne igjennom komposten og ende opp i den nederste behaldaren. Dersom du heller vatn gjennom komposten blir ikkje teen like sterk, og kan blandast ut med 1/5 vatn. Dersom du ikkje heller vatn over komposten, og kun brukar det som kjem naturleg blandar du det ut med 1/20 vatn.

Næring i jorda blir til næring i maten

Både det svarte gullet, kompostjorda, og makk-teen er svært næringsrikt. Det er flott i bruk, enten til grønsakshagen din, bedet til naboen eller til blomsten i vinduet. Sidan plantane tek opp næring fra jorda, vil næringsrik jord føre til næringsrik mat, så jorda passar godt til å dyrke urter, salat og grønnsaker i. I tillegg veit du nøyaktig kva jorda inneheld. Ingen torv, ingen kjemikalier. Berre sunn, god jord, rett fra leiligheta di midt i byen.

4589558988_3c78af529c_z
Foto: Elisabeth S.

Ynskjer deg lykke til med komposten!

Ta gjerne kontakt om du har spørsmål:

post@gronarekvardag.no

Toppbilete: CAFNR

resirkulering, Søppelfritt

Refuse, Reduce, Reuse, Recycle, Rot

2 kommentarar

Refuse, Reduce, Reuse, Recycle, Rot. Slik lyder null-søppel pioneren, Bea Johnsons« mantra. Avfall er noko vi anser som naturleg, vi ensar det ikkje. Det har blitt ein del av vår kvardag. Vi knyter den fulle søppelposen og stappar den ned i det fulle bossdunken. Sjølv om det er tre dagar til neste tømming er den allereie så full at vi ikkje får att lokket. Burde eg skaffe ein større dunk tenker vi kanskje?

Kva betyr det å kaste? Kvar havnar det? Og kvifor måtte vi kaste det i utgangspunktet?

Lær korleis du kan minske forbruket ditt.

Steg 1: Sei nei til det du ikkje treng (Refuse)

Det viktigaste punktet i denne lista er dette punktet. Sei nei til det du ikkje treng. Det krev at du blir bevisst på alt du tek med deg inn i heimen din (eventuelt lar andre ta med inn i heimen din). Vi likar godt gratisprodukter, som til dømes studentpakken som blir delt ut kvart semester, såpe og sysett frå hotellrommet eller ein fin penn frå ein konferanse. Konsum er meir en eit resultat av ein varehandel. Det skjer når vi tek i mot flyers på gata, når vi tek i mot eit visittkort og når vi plukkar med oss brosjyrer. Vi konsumerar indirekte. For kvar gjenstand vi tek i mot, skapar vi etterspurnad og signaliserar at vi treng meir av desse varene. Det blir difor produsert meir.

Enkle ting du kan gjere for å få ein meir søppelfri kvardag: Rydd mailen din for abonnement og reklame du ikkje les. Sei nei til reklame i posten ved å henge opp ein lapp (Posten tilbyr dette). Ikkje ta i mot gratisprøver og reklamematriell. Ta avstand frå eingongs-produkter som til dømes plastpose, sugerør og plastglas.

4015200933_21193fb4d8_b
Foto: Thomas Andersson
Steg 2: Reduser det du ikkje treng (Reduce)

Vi nordmenn forbrukar heile 2,7 jordklodar. Reduksjon av vårt forbruk er difor ein viktig post for miljøkrisa vi står ovanfor. I tillegg til å ha eit konsum over evne, som også fører til storproduksjon av søppel, ligg vi og på verdstoppen som eit av verdas mest «giftige» befolkning. Dette på grunn av det høge nivået av kunstige kjemikalier vi har i kroppen vår. Mange av varene vi kjøper, som til dømes gore-tex jakker, er behandla med kunstige kjemiske stoffer for å få visse eigenskapar. Fleire av desse stoffane blir ansett som miljøgifter. Om vi i tillegg droppar å vaske det nyinnkjøpte sengetøyet, eller den nye dongeribuksa, vil stoff som kanskje er meint for å halde vekk insekt eller restar etter produksjon av produktet, komme i direkte kontakt med huda. Når vi konsumerar mykje, er dette prosessar som skjer ofte. Velstanden og forbruket vårt blir difor vår byrde. Dersom vi byrjar å evaluere våre materielle ynskjer og behov, er det godt mogleg vi ikkje treng ei ny jakke. Kanskje vi faktisk allereie har to for mykje? Norske menn slit med reproduksjon, og det spekulerast i om dette har samanheng med miljøgiftene vi omgir oss med.

Steg 3: Gjennbruk (Reuse)

Sidan vi i steg 1 tek avstand frå eingangsprodukt, blir desse bytta ut med produkt som kan brukast omatt, som til dømes ein tøypose i staden for ein plastpose. Å kjøpe matvarer i lausvekt, i medbrakt emballasje som kan brukast omatt, er ein flott måte å unngå å ta med seg unødig plastemballasje heim, unngå kunstige kjemikalier rett på matvarene, samtidig som du kjøper akkurat den mengden du treng av dei ulike matvarene. Om du bur i Bergen kan du sjå oversikt over alternativ til emballasjefri mat og drikke her.

4308274479_583cda9372_b
Foto: Chiot’s Run

Ved behov for nye varer som kle og møblar, er det mykje fine alternativ på bruktmarkedet. På Finn.no har dei ein seksjon for sal, ein for ønskes kjøpt og ein for gis vekk. Loppemarked er også eit god alternativ, samt Fretex og vintage-butikkar. Det kan vere lurt å kjøpe varer som kan brukast på fleire måtar. Til dømes ein kaffikopp som og passar som pennholdar, eller ein dress du både kan bruke på kontoret og i selskap.

Steg 4: Resirkuler (Recycle)

Null-søppel livstilen handlar om meir en resirkulering, det handlar om å ta avstand frå søppel før det kjem inn i huset. Dette eliminerar mykje resirkulering. For kvart kjøp vi gjer, bør heile livssyklusen til varen bli vurdert, også varens mulighet for å bli resirkulert. Plastikk er ikkje berre giftig å produsere, konsumere og resirkulere, kvaliteten blir også forringa for kvar gong varen blir resirkulert og ender til slutt opp på søppelfyllinga. Det er lett å bli forført av ord som «nedbrytbar» eller «komposterbar» plastikk. Sjølv om desse produkta blir presentert som «nedbrytbare» ender dei som oftast i vanleg søppel. Desse produkta skapar også stor forvirring blant miljøbevisste forbrukarar og ansatte i resiruleringsbransjen, og produkte ender dessverre ofte med å forringe resirkuleringsarbeidet.

Steg 5: Komposter (Rot)

Det er fleire ulike måtar å kompostere på. Varmkompost og kaldkompost er det mest vanlege i norge. Dersom du ynskjer å starte ein av desse i Bergen, kan du få støtte frå BIR med inntill 1000 kr. For urbane bergensarar er markkompost og elektrisk kompost også eit godt alternativ fordi det både er luktfritt og innevennlig. Markkompost kan du enkelt lage sjølv, men den elektriske komposten er dessverre berre mulig å bestille frå utlandet, noko som gjer den ganske dyr. Komposteffekten er god, og BIR vurderar å innlemme desse to kompostmetodane i deira støtteordning.

423508812_b3c5f9eaec_b
Foto: Joi

Lyst å lære meir? Les Bea Johnson si bok Zero Waste Home. Denne boka er ein perfekt guide for deg som ynskjer ein oversiktleg mal over korleis du kan leve søppelfritt.

Toppbilde: Bogdan Suditu

null søppel, resirkulering, zero waste

Ei verd av emballasje

Kommenter innlegget

Visste du at kvaliteten til plast blir forringa kvar gong det blir resirkulert? Dette fører til at fleire plasttypar berre resirkulerast nokre få gonger. Kva brukar vi all plasten til? Er det verkleg noko vi treng?

I dag er det unntaket, heller en norma, å finne matvarer og produkt utan emballasjer. Mykje av denne emballasjen er plast, og i tillegg til at vi har lite kunnskap korleis ulike typar plast påverkar mat og drikke, skapar det også store mengder søppel.

Mange finn det utfordrande å resirkulere plast. Kor rein må plasten vere for å kunne resirkulerast? Kva typar kan resirkulerast? Kva gevinst er det for miljøet?

I fjølge Grønt Punkt, vil ein kilo resirkulert plast spare energi tilsvarande to kilo olje. Den vanlegaste teknikken for å sortere plast i Norge i dag er NIR-teknikken, som er ein nærinfraraudteknikk. Den går ut på å stråle plasten med infraraud stråling. Kvar plasttype har ein unik bølgjelengd, og ved stråling kan ein registrere kva gruppe dei ulike plastprodukta høyrer til (kjelde: Grønt Punkt).

Plast som er resirkulert kan få nytt liv som til dømes isopor (EPS) og CD-cover. Kjøttdeigfat av polystyren (PS) kan bli omdanna til boksar og kleshengarar. Innpakkningsplast av polypropylen (PP) kan ta form som snøskuffer, kontorstolar og støvsugarar. Utfordringa med desse produkta som til dømes CD-cover, er at dei ikkje lenger er moglege å resirkulere. Det er difor noko missvisande, etter mi meinig, å vise til resirkulering som løysinga på søppelproblematikken vi står ovanfor i dag.

I Bergen blir mykje av sortert plast kasta i forbrenningshallen i staden for å resirkulerast. I fjølge BIR er dette fordi plasten ikkje er rein nok for resirkulering.

BIR har kapasitet til å ta i mot 220 000 tonn restavfall årleg. Dette er nok til å produsere strøm for 30 000 gjennomsnittshushaldningar. Gjer desse forbrenningsomnane det meir attraktivt å brenne plasten en å resirkulere den? Kva er det beste alternativet for miljøet?

Nordmenn kastar no om lag dobbelt so mykje avfall samanligna med kva vi gjorde for 10-12 år sidan, i fjølge Framtida i våre hender. Søppel er ein klar utfordring for dagens samfunn. Kva alternativ er det til forbrenningshall og deponi?

Foto: Maire Klingeman/ Flickr
Foto: Maire Klingemann/ Flickr

Det er mange interessante prosjekter på gang som kan vere alternativ til resirkulering. Blant anna er Upcycling no byrja å få rotfeste. Dette er eit konsept som går ut på at ein nyttar gamle materiale til nye ting. Til dømes lage krokar av gaflar, sofa av oljetønner eller lampe av gamle cd-ar. Det er mykje DIY inspirasjon på nettet om ein ynskjer å prøve seg sjølv. Eventuelt er det mogleg å nytte Terra Cycle som tek i mot avfall både frå privatpersonar, men også til dømes sjukehus. Dette avfallet blir brukt om igjen av Terra Cycle som sel varene sjølv. Terra Cycle treng fleire frivillige til å opprette leveringsstasjonar. Noko for deg?

økologisk, gjennbruk, kortreist mat, resirkulering

Ein grønare kvardag

Kommenter innlegget
Vi blir oppfordra til å «stemme med lommeboka» i kampen mot kunstige kjemikaliar. Aktivt ta avtand frå innpakning av kle og leikar som kan innehalde gifter, samt å tenke over forbruket vårt generelt. Nordmenn hadde mellom 4-6 ulike kunstige kjemikaliar i blodet for 60 år sidan. I dag er talet oppe i 200-400 hos ein gjennomsnittleg nordmann, noko som gjev oss ein plassering i verdstoppen. Vår velstand har fått noko av skulda (NRK).Som forbrukar kan det følast nærmast uoverkomeleg å få oversikta over dei siste «do-and-dont’s», og kva bør ein verkeleg prioritere?På denne heimesida ynskjer eg å dele mi erfaring og tankar rundt dette feltet. Som ei gardsjente som vaks opp med sjølvmelka melk, viltkjøt og heimedyrka grønsaker, til eit meir urbant liv i Bergen og London, følte eg at eg mista kontrollen over kva matvarene eg kjøpte innehaldt. Mykje at maten vi no får kjøpe, er ikkje lenger mat, men eit produkt. Samstundes ser vi ut til å nærmast ukritisk smøre oss med kremar og parfyme, som inneheld ingrediensar som vi gjerne veit svært lite om.I ein travel kvardag kan det verke overveldande å gjere sjølv mindre endringar i kvardagen, i frykt for at det tek lengre tid. Ynskje om å leve ein grønare livstil er noko mange har, og dersom ein tek det i sitt eige tempo, treng det slett ikkje å vere avskrekkande. Å søke mot ein grønare livsstil har fått litt «flinkisstempel», men det er det ingen grunn til. Planen med denne sida er å lage ein hub der eg samlar informasjon, videoar og bloggar som kan vere nyttig for deg. Kom gjerne med tilbakemeldingar og innspel.

Ser fram til å høyre frå deg.

Beste helsing Kristine