I desse dagar er det mange som sette seg forskjellige mål for det nye året. Er du i ein prosess der du vurdera kva endringar du ynskjer i kvardagen din i det kommande året? Sjå korleis ein søppelfri livsstil og dine nyttårsforsett kan forsterke kvarandre.

Drikke og ete sunt

Sjølv om filmen etter kongens nyttårstale gjev viser bilde av vakre naturlandskap og folk som står på ski i bratte fjellskråningar, er det gjerne ikkje i fjella vi oppheld oss i jula, men inne i varmen med god tilgang på det ein måtte ynskje av mat og drikke. Norske juletradisjonar består av feit mat og sukkerhaldig drikke, noko som kan vere med på å bidra til at sunt kosthald står på lista til mange nordmenn, når ein set seg mål for det nye året.

Ein Zero Waste-livsstil vil hjelpe deg å ete sunt fordi du i større grad vil ete meir fersk og «heil» mat. Dette fordi emballasjefri mat trumfar den emballerte maten, som oftare er prosessert.  Ved å velje mat i lausvekt vil kosten bestå meir av ferske råvarer som frukt, grønsaker, som du finn i alle daglegvarebutikkar, og lausvektsvarer som bønner og linser som du finn i lausvekt hos fleire innvandrarbutkkar eller Zero Waste-butikkar. Som ein sideeffekt vil du også ete meir sesongbasert, då sesongvarene ofte er fri for emballasje. Begynn i det små med å velje ein eller to lausvektsvarer neste gong du går i butikken. Etter kvart vil dei emballasjefrie alternativa bli meir synlege for deg når du går i butikken.

Når du laga maten du et frå grunnen av, veit du i mykje større grad kva du et, enn når du kjøper prosesserte matvarer. Personleg har eg også funne stor glede i vente på vårsalaten, bærsesongen eller eplesesongen. I ei tid der ein ikkje må vente på noko, er det faktisk litt fint å vente på noko ein kan glede seg over.

Ta med eiga flaske

Grønare kvardag oppfordra i juli 2017 lesarane til å kutte plastflaska, og det blei oppmuntra til å bytte ut kjøpevatn med ei gjenbruksflaske som ein fylle på vatn med sjølv. I følgje The Guardian kjøpast det kvart minutt ein million plastflasker globalt. I Norge har dei fleste av oss godt vatn i springen. Ved å ta med eiga flaske drikk du når du er tørst, og blir mindre freista til å kjøpe usunne leskedrikkar.  Det er økonomisk, bra for helsa og bra for miljøet.

Få orden

Forbruk er i stor grad ein del av liva våre, men mykje av det vi kjøper og tek med oss inn i heimen vår er meir i vegen enn til nytte. Ved å bli bevisst på forbruksvanar og gå gjennom heimen din, kan du få eit ordenssystem som du klare å følgje.

Du har kanskje allereie høyrt om KonMari  som er eit konsept utvikla av «rydde-eksperten» Marie Kondo. Ho har ein kjend TV-serie på Netflix. KonMari handla om å forenkle og organisere heimen din, slik at du aldri treng å gjere det igjen. Tankesettet har fleire parallellar til Zero Waste-livsstilen, der ein for eksempel reflektera over livsløpet til alt ein tek med seg inn i heimen. Ved å organisere og redusere forbruksmateriell i heimen, bruka ein mindre tid på å rydde, ein har oversikt over kvar ting er. Det er økonomisk fordi ein kjøper mindre og kanskje det også kan gje deg inntekter ved å selje ting du ikkje treng, eller leige ut ting du brukar sjeldan på f.eks. leieting.no.

For inspirasjon kan du lese meir om korleis du kan redusere forbruksartiklar og spare pengar ved å følgje desse postane; Korleis få eit Zero Waste-kjøkken , Zero Waste-bad   og ein artikkel om dei fem R’ane som Zero Waste bygge på.

Lat deg inspirere av dokumentaren – Minimalism: A Documentary About the Important Things

Få betre økonomi/ spare pengar

Mange trur at det å legge om til ein Zero Waste-livsstil er kostbart, men dette stemmer ikkje. Det å ta avstand frå ting ein ikkje treng er punkt nummer ein når ein snakka om ein Zero Waste-livsstil. Det å for eksempel la vere å kjøpe take-away kaffi, for å heller å drikke ein kopp på jobb. Det å heller kjøpe brukt enn å kjøpe nytt, eller å bytte ut forbruksartiklar med gjenbruksartiklar, vil over tid spare deg for mykje pengar. Nokre kafear gjev også rabatt dersom du tek med eigen emballasje, som for eksempel Godt Brød, Nord Bakeri, Stockfleths, Starbucks og Dromedar Kaffebar.

På same måte som at det er dei små tinga i kvardagen som gjer at kvar og ein av oss i snitt kastar 433 kilo avfall i året, er mykje av det vi bruka pengar på også små ting som vi i liten grad vil sakne om vi reduserte eller kutta det ut.

Fem enkle tips for å spare pengar

1. Kjøp brukt – Psykologisk forelding føre til at nye varer fell i pris om lag det sekundet du tek det med deg inn i heime din. Det betyr at kjøpar nr. 2 kan gjere eit godt kjøp. Prisen frå kjøpar 2 til kjøpar 3 er relativt lik, for eksempel på Finn.no.
2. Et opp maten – Mykje av pengane våre kastar vi rett i søppla, i form av mat. Til og med Opra Winfrey har uttalt seg om dette. I Norge har vi fleire flinke folk og organisasjonar som frontar dette, som Spis Opp Maten drifta av Mette Havre. Treng du inspirasjon til kva du kan lage av matrestane dine er Fattig student ein kreativ inspiratør på dette feltet.
3. Kjøpestopp – Mange av tinga vi har i heimen har vi for mykje av. Ha kjøpestopp på det du har for mykje av, til du har brukt opp det du har. Allier deg gjerne med ein venn, kollega eller familie og gjer det til ein konkurranse.
4. Kjøp nytt når du har seld noko av tilsvarande verdi – Psykologisk sett er det vanskeleg for oss menneske å gje slepp på noko vi allereie har, i bytte med noko nytt. Det kan gje deg ein ekstra tenkepause, og spare deg for spontankjøp.
5. Lag dine eigne hygieneprodukt – Enkle ingrediensar som natron, kokosolje, olivenolje og bivoks kan bli med å erstatte om lag alle dine vanlege hygieneprodukt. Det er utruleg økonomisk og du har full kontroll på kva du puttar i og på kroppen din. Her finn du oppskrifter på skrubb, såpe til hud og hår, fuktbar, deodorant, ansiktsolje, leppepomade, skjegg og hårpommade og tannkrem. Fleire av desse oppskriftene tek under fem minuttar å lage, og f.eks såpeoppskrifta held deg med såpe opp mot eit år.

Hugs at det er viktigare med progresjon enn perfeksjon! Sett heller små, realistiske mål enn store, ambisiøse mål. Då er det lettare å lukkast, i føgje forskning. Ynskjer deg eit riktig godt nytt år!Takk for at du les Grønare kvardag.

Repost – denne saka var først publisert 03.01.2019 og vart laga med støtte frå Patreon-støttarane, Kristoffer, Martin, Synnøve. Siri, Therese, Solhild, Taryn, Rakel, Kristin og Ida. Takk for dykkar bidrag! Dykkar bidrag gjer det mogeleg for Grønare kvardag å vekse. Støtt gjerne Grønare kvardag på Patreon du også. Di støtte betyr mykje!

Toppfoto: Florencia Viadana